Europar Batasunaren Funtzionamenduari buruzko Tratatuko 63. artikulutik 66. artikulura bitartean ezartzen dira kapitalen zirkulazio askearen printzipioa eta horren salbuespenak, eta horien artean jasotzen da estatu kideek segurtasun edo ordena publikoagatik neurriak hartzeko duten eskubidea.

2017an, Europako Batzordeak proposatu zuen estatu kideek atzerriko inbertsio zuzena kontrolatzea ahalbidetuko zuen erkidego-esparru bat ezartzea, oreka bat aurkitzeko EB atzerriko inbertsio zuzenen fluxuetara oro har irekitzearen eta EBren funtsezko interesen defentsaren artean.

Horren ondorioz, Europar Batasunean atzerriko inbertsio zuzenak kontrolatzeko 2019ko martxoaren 19ko 2019/452 EB Erregelamendua onartu zen. Erregelamendu horrek segurtasun-arrazoiengatik edo ordena publikoagatik atzerriko inbertsio zuzena kontrolatzeko esparru bat ezarri zuen, ELGAko herrialde gehienek abian jarri dituzten kontrol-tresnen ildotik.

2019/452 (EB) Erregelamenduak aurreikusten du estatu kideek enpresa baten jabetza-egituran edo atzerriko inbertitzaileen funtsezko ezaugarrietan izandako aldaketa esanguratsuen ondoriozko arriskuak ebaluatu ahal izango dituztela, eta inbertsioen kontrolaren aplikazioa bideratzen du, atzerriko inbertsio zuzen batek segurtasunari edo ordena publikoari eragin diezaiokeen zehazteko kontuan har daitezkeen faktoreen zerrenda ez zehatza eskaintzen baitu, eta estatu kideen arteko lankidetza-mekanismo bat ezartzen baitu, inbertsioen kontrolaren eraginkortasuna errazteko. Gainera, Europako Batzordeak Erregelamenduaren aplikazioari buruzko Urteko Txostena egitea xedatzen du.

Espainian, 2020an sartu zenetik, kanpo-inbertsioen kontrola honako hauetan arautzen da: uztailaren 4ko 19/2003 Legearen 7 bis artikulua [PDF], kapitalen mugimenduen eta kanpoarekiko transakzio ekonomikoen araubide juridikoari buruzkoa; martxoaren 31ko 11/2020 Errege Lege Dekretuaren bigarren xedapen iragankorra [PDF], COVID-19ari aurre egiteko eremu sozial eta ekonomikoan premiazko neurri osagarriak hartzen dituena; azaroaren 17ko 34/2020 Errege Lege Dekretuaren xedapen iragankor bakarra [PDF], enpresa-kaudimena eta energia-sektorea eta zerga-arloa laguntzeko premiazko neurriei buruzkoa; eta apirilaren 23ko 664/1999 Errege Dekretua, kanpo-inbertsioei buruzkoa.

Araudiak xedatzen du aldez aurreko administrazio-baimena lortu behar dela Espainian zuzeneko atzerriko inbertsio batzuk egiteko, baldin eta horiek ordena publikoari, segurtasun publikoari edo osasun publikoari eragiten badiote, eta, betiere, eragiketak badira:

• Azken batean, Europar Batasunetik kanpoko herrialdeetako egoiliarrek eta Merkataritza Askearen Europako Elkarteak egitea, eta inbertitzaileak Espainiako sozietate baten edo haren zati baten kapital sozialaren % 10eko edo gehiagoko partaidetza izatea, edo horren gaineko kontrola eskuratzea, eta,
• inbertsioaren xedeak edo inbertitzaileak honako kasu hauek izatea:
  • Inbertsioaren xedea uztailaren 4ko 19/2003 Legearen 7bis artikuluaren 2. paragrafoan zehazten diren hainbat eremutan aritzea; besteak beste, azpiegitura kritikoak, teknologia kritikoak eta erabilera bikoitzekoak, funtsezko sargaien hornidura, informazio sentikorra eskuratzeko aukera dutenak eta komunikabideak.
  • inbertitzaile atzerritarrak ezaugarri jakin batzuk izatea. Adibidez, hirugarren herrialde bateko gobernuak zuzenean edo zeharka kontrolatzen badu, edo Espainiako segurtasun publikoari, ordena publikoari edo osasun publikoari eragiten dioten delitu- edo legez kanpoko jarduerak gauzatzeko arrisku larria dagoela egiaztatzen bada, 7bis artikuluaren 3. paragrafoan adierazten den bezala.
• Eta milioi bat eurotik gorako zenbatekoa badu.

Era berean, azaroaren 17ko 34/2020 Errege Lege Dekretuaren ABTUa aplikatuz, baimena beharko dute Europar Batasuneko herrialdeetan edo Merkataritza Askearen Europako Elkartean bizi direnen inbertsioek, baldin eta inbertsio horien balioa 500 milioi eurotik gorakoa bada edo Espainian kotizatutako enpresentzat bada, eta, betiere, uztailaren 4ko 19/2003 Legearen 7bis artikuluaren 2. zenbakian jasotako eremuren batean inbertitzen badute.

Inbertsio-baimenak eskatzeko Atzerriko Inbertsioak zenbatzeko prozedurarako formularioa beteko da [DOCX] [89 Kb] eta egoitza elektronikora bidaliko da. Halaber, inbertsio-eragiketa bat inbertsio-kontrolaren mende jarri behar den kontsulta daiteke formulario beraren bidez eta egoitza elektroniko berean.

Espainian baimenik gabe atzerriko inbertsioak egitea, nahitaezkoa bada, edo bertan ezarritako baldintzak betetzen ez badira, arau-hauste oso larritzat hartuko da, uztailaren 4ko 19/2003 Legearen II. kapituluan aurreikusitako zehapen-araubidea aplikatzearen ondorioetarako.

Honako hauek ere beren araubidearen mende egongo dira, eta aldez aurreko administrazio-baimena beharko dute:

• Atzerriko inbertsioak armen, piroteknia-gaien, kartutxoen eta erabilera zibileko lehergaien fabrikazioan, merkataritzan eta banaketan. Baimena eskatzeko, edo eskatzeko beharra kontsultatzeko, egoitza elektronikoan Atzerriko Inbertsioak zenbatzeko prozedurarako formularioa aurkeztuko da [DOCX] [89 Kb]
• Armak, munizioak, lehergaiak eta gerrako materiala ekoizteko edo merkaturatzeko inbertsioak, edo Defentsa Nazionalarekin zuzenean lotutako beste edozein jardueratarako inbertsioak. Baimena eskatzeko, Defentsa Ministerioak xedatutakoa beteko da.

2020an eta 2021ean inbertsioak kontrolatu behar dituzten eragiketen datu agregatuak hemen kontsulta daitezke:

• 2020 zenbakitan [PDF] [232 KB]
• 2021 zenbakitan [PDF] [233 KB]

Gaur egun, Kanpo Inbertsioei buruzko Errege Dekretuaren proiektu berri bat izapidetzen ari dira. Proiektu horrek indarrean dagoen apirilaren 23ko 664/1999 Errege Dekretua ordezkatuko du, estatistiken kalitatea eta nazioarteko alderagarritasuna hobetzeko, inbertitzailearentzako administrazio-kargak murrizteko eta, bereziki, atzerriko inbertsioen araubidea eta hura baimentzeko prozedura eteteko kasuak zehatzago zehazteko.

Informazio gehiago nahi izanez gero, araudi aplikagarriaren xehetasunak kontsultatzea gomendatzen da. Testu honek ez du balio arauemailerik.